Vraag: Een ouder vroeg laatst: “Waarom liegt mijn kind? Hoe moet ik daar mee omgaan? Moet ik juist boos worden of uitleg geven?”
Advies:
Kinderen liegen niet zomaar. Er zitten verschillende redenen achter waarom een kind liegt. Dit is afhankelijk van bijvoorbeeld de leeftijd van een kind. Een kind kan liegen om onder een straf uit te komen, omdat hij of zij onzeker is of hoopt aandacht te krijgen.
Tot de leeftijd van 7 jaar liegen kinderen nog bewust. Kinderen tot die leeftijd hebben vaak nog veel fantasie. Je kunt het dan ook geen liegen noemen. Het zal dan eerder gaan om jokken. Hoe ouder het kind wordt, hoe beter het kind wordt in het vasthouden van een leugen. Het is hierbij belangrijk om te benoemen wat er gebeurt. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat het bord op de grond is gevallen en nu stuk is. Het is belangrijk om niet te roepen dat het om een leugen gaat, maar leer dat eerlijk zijn belangrijker is.
Vanaf 8 jaar worden kinderen zich bewuster van hun lieg-gedrag. Zij begrijpen namelijk beter wat de gevolgen zijn. Kinderen van die leeftijd liegen vaak uit angst voor een straf of afwijzing. Zo kan je kind bijvoorbeeld stoerdere verhalen vertellen tegenover andere kinderen.
Een kind leren hoe hij/zij moet omgaan met een leugen is belangrijk om de oorzaak en gevolg hiervan, beter te kunnen begrijpen. Een voorbeeld kan zijn: “Ik zie jouw schoenen nog steeds in de gang liggen en niet in het schoenen rek. Ik weet dat je daar geen zin in hebt, maar ze moeten wel opgeruimd worden. Als je ze niet opruimt zet ik nu de tv uit.’’ Maak een kind niet bang met een straf maar geef ze een duidelijke consequentie.
Vanaf 12 jaar worden kinderen goed in liegen. Daarnaast wilt een puber ook niet alles met je delen. Pubers liegen, omdat ze liever meer tijd doorbrengen met hun vrienden. Dit doen zij liever dan keurig hun klusjes te doen in huis. De leugen levert ze op korte termijn iets op. Ze kunnen echter niet goed bedenken wat de consequenties zijn op langer termijn. Een voorbeeld hierbij is wanneer je je huiswerk niet hebt gemaakt, omdat je met je vrienden naar het voetbalveld gaat. Dit kan je een onvoldoende als gevolg opleveren tijdens je toets op school. Hierin hebben ze de hulp van volwassenen nodig. Het is belangrijk om te accepteren dat liegen op deze leeftijd erbij hoort. Pubers denken vooral aan hun eigen gewin en doen dit niet om jou ongerust of boos te maken.
Bespreek met je puber dat liegen niet helpt. Je begrijpt bijvoorbeeld dat voetballen leuk is, maar dat je soms ook dingen moet doen die niet leuk zijn. Het is goed om een oplossingen te zoeken, zoals: “Als we nu samen even naar je huiswerk kijken, kun je straks gaan voetballen.’’ Mocht je kind toch nog liegen, geeft dan ook een consequentie aan. Benoem dat je door het liegen, je puber niet kunt vertrouwen in wat hij/zij zegt. Het is ook goed om te benoemen dat wanneer hij/zij dit nog een keer doet er ook niet gevoetbald mag worden. Leg je kind ook duidelijk uit waarom het belangrijk is dat hij/zij niet liegt. Geef hierbij ook het goede voorbeeld. Als je iets belooft, moet je dit ook nakomen! Pubers denken anders ook dat zij met dingen kunnen wegkomen.